Η ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ, Ο ΤΡΑΜΠ, Ο ΜΟΧΑΜΕΝΤ ΜΠΙΝ ΣΑΛΜΑΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΟ ΙΡΑΝ

του Δρ Κωνσταντίνου Δ. Γεώρμα

Η ανακοίνωση του Τραμπ για μεταφορά της πρεσβείας των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ιερουσαλήμ και η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ δεν ήταν κάτι που ήρθε ξαφνικά. Όπως είναι γνωστό ήδη εδώ και δύο μήνες, ο διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, ο οποίος είναι ο ντε φάκτο ηγέτης της χώρας, είχε καλέσει τον Αμπάς για να του εκθέσει το σχέδιο που ανέπτυξε μαζί με τον φίλο του, και γαμπρό του Τραμπ, Γιάρεντ Κούσνερ. Το σχέδιο είναι απλό και αποτελεί, όπως αρέσκεται να λέει ο ίδιος ο Τραμπ, την «συμφωνία του αιώνα».

Ας δούμε το σχέδιο των δύο νεαρών. Οι Παλαιστίνιοι, θα πάρουν για πρωτεύουσα τους ένα …προάστιο της Ιερουσαλήμ, το οποίο απέχει τέσσερα χιλιόμετρα από την παλιά πόλη, το Αμπού Ντις. Μάλιστα, το Αμπού Ντις διαχωρίζεται με τείχος από την υπόλοιπη πόλη.

Όσον αφορά τη Δυτική Όχθη, η «συμφωνία του αιώνα», όπως την προωθούν οι Σαουδάραβες και οι Ισραηλινοί, αφήνει ανέπαφους όλους τους εποικισμούς στη Δυτική Όχθη και το τείχος δημιουργώντας έτσι ένα περίεργο μόρφωμα «κράτους» το οποίο θα αποτελείται από μικρά οικιστικά σύνολα που θα διασυνδέονται απλώς με δρόμους, ενώ η κρατική κυριαρχία θα είναι … «ηθικού τύπου», ό,τι και εάν σημαίνει αυτό![i] Όσο δε για την Γάζα το κύριο ζητούμενο είναι απλώς ο αφοπλισμός των ένοπλων ομάδων, στο βαθμό που το σχέδιο για …μεταφορά στους στην χερσόνησο του Σινά μάλλον παρουσιάζει δυσκολίες.

Όπως αναφέρουν οι New York Times, ο Αμπάς είχε δύο μήνες για να απαντήσει εάν συμφωνεί με το σχέδιο, με τους Σαουδάραβες να του υπόσχονται μια σημαντική οικονομική βοήθεια και, μάλιστα, ένα ποσό προοριζόταν για τον ίδιο. Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι ίδιοι οι Times, ο Αμπάς αρνήθηκε. Αυτό σημαίνει ότι το μέλλον του είναι μάλλον αμφίβολο στα νέα σχέδια για «διαρκή ειρήνη». Ο διάδοχός του άλλωστε ετοιμάζεται ήδη, χρησιμοποιώντας μάλιστα ριζοσπαστική ρητορική…

Στο διάγγελμά του ο Τραμπ είπε κάποιες αλήθειες. Όπως ότι οι Αμερικάνοι πρόεδροι όταν έκαναν επισκέψεις στο Ισραήλ, οι συναντήσεις γίνονταν στην Ιερουσαλήμ. Και βέβαια κανείς δεν διαμαρτύρονταν γι’ αυτό. Επίσης όπως είπε «σήμερα αναγνωρίζουμε το προφανές», εννοώντας, ότι έτσι κι αλλιώς όλοι αυτοί που σχίζουν τα ιμάτιά τους σήμερα –από τους Τούρκους μέχρι τις διάφορες αραβικές πρωτεύουσες, άφησαν τους ισραηλινούς μέσω των εποικισμών να διαμορφώσουν μια νέα πραγματικότητα επί του εδάφους. Άλλωστε, το Κογκρέσο έχει ήδη ψηφίσει για τη μεταφορά της πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, απόφαση η οποία απλά αναβάλλονταν για λόγους «εθνικής ασφάλειας».

Επιπλέον, δεν πρέπει να θεωρηθεί κενός λόγος η αποστροφή του Τραμπ ότι «αυτή η απόφαση δεν σκοπεύει με κανένα τρόπο να εκφράσει την αποχώρηση από την ισχυρή δέσμευσή μας να διευκολύνουν μια βιώσιμη συμφωνία ειρήνης». Γιατί, σε τελική ανάλυση, ακολουθεί την πάγια αμερικανική πολιτική στο ζήτημα που όπως αναφέρει ο Rashid Khalidi στο βιβλίο του[ii] Brokers of Deceit, «συμφωνία ειρήνης» είναι απλά η διαχείριση των συγκρούσεων και όχι η επίλυση τους. Σε καμμία περίπτωση η επιδίωξη των ΗΠΑ δεν ήταν η ειρήνη. Και όλες οι «ειρηνευτικές πρωτοβουλίες» στόχο είχαν να απαξιώνουν τα όποια εθνικά συμφέροντα των Παλαιστινίων σε ατέρμονες «συζητήσεις» και «δράσεις οικοδόμησης εμπιστοσύνης», όταν «επί του εδάφους», η άλλη πλευρά, διαμόρφωνε νέες πραγματικότητες.

Σημειώνει επίσης, ότι η επίλυση του παλαιστινιακού δεν ήταν ποτέ στις προτεραιότητες των εταίρων των ΗΠΑ στην περιοχή, δηλαδή του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας. Ούτε βέβαια και σήμερα. Το κεντρικό ζήτημα σήμερα για τον άξονα ΗΠΑ-Ισραήλ-Σαουδική Αραβία είναι το Ιράν. Άλλωστε, το έτερο αίτημα των Σαουδαράβων προς τον Αμπάς ήταν να σταματήσουν οι επαφές Παλαιστινίων –ιδιαιτέρως της Χαμάς- με το Ιράν. Και όλες οι πολιτικές κινήσεις των τριών μάλλον δείχνουν ότι προετοιμάζουν πολεμικές συγκρούσεις.

---

[i] Για το «σχέδιο» βλέπε New York Times, Talk of a Peace Plan That Snubs Palestinians Roils Middle East, 3 Δεκεμβρίου 2017.

[ii] Rashid Khalidi, Brokers of Deceit. How the US Has Undermined Peace in the Middle East, Beacon Press, 2003.