ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Οι κυρίαρχες ιδεολογίες που με τις αρχές τους, σήμερα, διαμορφώνουν τα αντίστοιχα μοντέλα κοινωνικής πολιτικής είναι ο νεοφιλελευθερισμός, η σοσιαλδημοκρατική εκδοχή του Τρίτου Δρόμου και ο συντηρητισμός. Ο πρώτος στρέφεται ενάντια στο ίδιο το κράτος πρόνοιας και ζητά την κατάργησή του. Η κοινωνική προστασία θα πρέπει να περιορίζεται σε ένα ελάχιστο δίχτυ προστασίας. Ο Τρίτος Δρόμος αποδέχεται την κριτική του νεοφιλελευθερισμού για το κράτος πρόνοιας και πολλές από τις προτάσεις πολιτικής του αλλά επιμένει στη διατήρηση των αρχών της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι συντηρητικοί, που συνέβαλλαν αποφασιστικά στην δημιουργία του κράτους πρόνοιας, εμμένουν στη διατήρησή του αλλά αποδέχονται κάποιες προτάσεις των νεοφιλελεύθερων. Στην Ελλάδα, η συζήτηση επικεντρώνεται γύρω από τις απόψεις των νεοφιλελεύθερων και αυτές του Τρίτου Δρόμου. Ωστόσο, απουσιάζει μια ολοκληρωμένη πρόταση για την εξέλιξη της κοινωνικής προστασίας στη χώρα μας ενώ επικρατεί ασάφεια ως προς τον εννοιολογικό καθορισμό των διακηρυγμένων αρχών των φορέων που εμπλέκονται στη συζήτηση. Η ασάφεια αυτή επεκτείνεται και στα μέτρα πολιτικής που προτείνονται με αποτέλεσμα την αδυναμία οργάνωσης ενός συνεκτικού και ορθολογικού συστήματος κοινωνικής πολιτικής.

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Τα τελευταία χρόνια γίνεται μεγάλος λόγος για την κρίση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Η κρίση αυτή οφείλεται σε δημογραφικούς και δημοσιονομικούς παράγοντες. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αλλά και Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας είναι δύο οργανισμοί οι οποίοι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στις μελλοντικές εξελίξεις αυτών των συστημάτων.

Το ΔΝΤ κλίνει σαφώς προς την υιοθέτηση κεφαλαιοποιητικών συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Τα στοιχεία, ωστόσο, που παρουσιάζονται στις μελέτες του, φαίνονται να αντικρούουν τόσο το επιθυμητόν όσο και την αποτελεσματικότητα αυτών των συστημάτων. Η πολιτική του ΔΝΤ για μια εξατομίκευση των συστημάτων κοινωνικής προστασίας φαίνεται να κατευθύνεται από ιδεολογικού τύπου αρχές και όχι από ανάγκες μεταρρύθμισης των συστημάτων.

Το ΔΓΕ είναι ενάντιο προς τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα. Θεωρεί ότι η κρίση που αντιμετωπίζουν τα συστήματα είναι η αδυναμία τους να καλύψουν το σύνολο του πληθυσμού. Κριτικάρει τις απόψεις περί αντιπαραγωγικότητας της κοινωνικής προστασίας και καταδεικνύει την θετική της συνεισφορά τόσο στην οικονομική ευημερία όσο και στην ασφάλεια των ανθρώπων. Παράλληλα προτείνει μια σειρά μέτρων που κύριο στόχο έχουν την τόνωση της παραγωγής και της απασχόλησης αφού αυτό θεωρείται ως το κύριο πρόβλημα σήμερα.

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΡΗΤΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ: Το παρόν, το παρελθόν και μέλλον της ευρωπαϊκής κοινωνικής πολιτικής μέσα από τις συνθήκες

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΡΗΤΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ:

Το παρόν, το παρελθόν και μέλλον της ευρωπαϊκής κοινωνικής πολιτικής μέσα από τις συνθήκες

Επιβλέποντες:

Αμίτσης Γαβριήλ

Κοντιάδης Ξενοφών

Σεμινάριο: Δίκαιο κοινωνικής πολιτικής

Σπουδαστής:

Κωνσταντίνος Δ. Γεώρμας

Αθήνα-Φεβρουάριος 2002

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ήδη από τις Συνθήκες ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ΕΚΑΧ και την ΕΟΚ, τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής της πολιτικής γίνονται εμφανή: η κοινωνική πολιτική είναι παρεπόμενο της οικονομικής ολοκλήρωσης και κατά κύριο λόγο πρέπει να υποβοηθά αυτή την ολοκλήρωση και να καθησυχάζει τους εργαζόμενους. Η κύρια φιλοσοφία της ΕΕ παραμένει αξιοσημείωτα σταθερή στον μισό περίπου αιώνα της ύπαρξής της και συνοψίζεται στο τρίπτυχο ανάπτυξη-ανταγωνιστικότητα-απασχόληση. Οι προσπάθειες για μια πιο ευρεία πολιτική στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής αναζωπυρώθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1980-αρχές δεκαετίας 1990 με την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, τον Κοινοτικό Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων των Εργαζομένων και αργότερα με το Πρωτόκολλο Κοινωνικής Πολιτικής της Συνθήκης του Μάαστριχ. Η Συνθήκη του Άμστερνταμ θέτει τις βάσεις για την πολιτική της Ένωσης στα τέλη του αιώνα και τις αρχές του επομένου, δίνοντας έμφαση στο προαναφερθέν τρίπτυχο ανάπτυξη-ανταγωνισμός-απασχόληση. Η τελευταία γίνεται ο κεντρικός στόχος της κοινωνικής πολιτικής της Ένωσης, η οποία θεωρεί ότι η αύξηση των επιπέδων απασχόλησης θα δώσει λύση στα κοινωνικά προβλήματα που ταλανίζουν την ενωμένη Ευρώπη. Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων επιζητεί να διευρύνει τα όρια της ευρωπαϊκής κοινωνικής πολιτικής, η ανακήρυξή του ωστόσο σε μη δεσμευτικό κείμενο αναβάλει την υιοθέτηση της κοινωνικής ιδιότητας του πολίτη ως αρχή της ΕΕ. Η διεύρυνση της ΕΕ και η επιμονή σε μια κοινωνική πολιτική που στόχο της έχει την αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας προοιωνίζουν ένα μάλλον προβληματικό μέλλον για την ευρωπαϊκή κοινωνική πολιτική.