Το δημογραφικό ως ζήτημα επιβίωσης του έθνους Μέρος Α και Β

 

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ, 

ΤΕΥΧΟΣ 74

Απρίλιος 2021

και ΤΕΥΧΟΣ 75 

ΜΕΡΟΣ Α

Οι παγκόσμιες τάσεις

Το δημογραφικό ζήτημα μπορεί να θεωρηθεί από πολλές πλευρές. Μπορεί να θεωρηθεί από μια οικολογική σκοπιά και, συνεπώς, σε παγκόσμιο επίπεδο να συνδεθεί με τον υπερπληθυσμό[1]. Πιο ευρεία συζητημένες είναι οι πλευρές που έχουν να κάνουν με τις επιπτώσεις του στην οικονομία και την εθνική υπόσταση. Με αυτές τις πλευρές συνδέεται πιο έντονα το ζήτημα της γήρανσης του πληθυσμού και της γονιμότητας.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, κεντρικά ζητήματα συνιστούν τόσο η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού όσο και η παράλληλη τάση της γήρανσης του πληθυσμού. Μολονότι σήμερα, η τάση είναι η συνεχής αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, η πρόβλεψη είναι ότι προς τα τέλη του 21^ου αιώνα η μείωση των γεννήσεων θα έχει ως συνέπεια την σταθεροποίηση του παγκόσμιου πληθυσμού και την γήρανσή του. Η εκτίμηση είναι ότι το 2050 θα υπάρχουν 2 δισεκατομμύρια νέοι κάτω των 15 ετών στον πλανήτη και ο ίδιος αριθμός ανθρώπων άνω των 60 ετών. Στην Ευρώπη οι άνω των 60 ξεπέρασαν τους κάτω των 15 ετών ήδη από το 2000. Στην Βόρεια Αμερική, αυτό θα λάβει χώρα το 2030, στην Λατινική Αμερική και την Ασία το 2040. Ενώ σε όλες τις ηπείρους παρατηρείται μια ταχεία γήρανση του πληθυσμού, η μόνη εξαίρεση είναι η Αφρική. Έτσι, η τελευταία προβλέπεται ότι ακόμα και στα μέσα του 21ου αιώνα, το 1/3 του πληθυσμού της θα είναι κάτω από την ηλικία των 15 ετών[2]. Προφανώς, οι συνέπειες για τις πληθυσμιακές μετακινήσεις ιδιαίτερα στο Μεσογειακό χώρο θα είναι δραματικές.

Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα της ζωής: Ελλάδα αποκλίνουσα, απογοητευμένη και με βαριά τραυματισμένους θεσμούς

Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα της ζωής: Ελλάδα αποκλίνουσα, απογοητευμένη και με βαριά τραυματισμένους θεσμούς

του δρ. Κωνσταντίνου Δ. Γεώρμα

Το Eurofound, δημοσίευσε την τετραετή «Έρευνα για την ποιότητα της ζωής στην Ευρώπη»[1]. Η δημοσίευσή της έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί είναι η πρώτη, μετά το 2011, μεγάλη έρευνα αποτύπωσης του πώς βιώνουν οι Ευρωπαίοι την πραγματικότητα μετά την μεγάλη κρίση.

Οι Ευρωπαϊκές τάσεις

Σε αντίθεση με αυτά που καλλιεργούνται στον τύπο, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ήδη από το 2013, τόσο η οικονομική όσο και η κοινωνική κατάσταση βελτιώνονται.  Συνέπεια αυτού, βέβαια, είναι να διαμορφώνεται μια αντίστοιχη διάθεση και στον πληθυσμό.

Έτσι, τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν ότι στην Ευρώπη καταγράφεται αύξηση των επιπέδων αισιοδοξίας ενώ σε υψηλά επίπεδα παραμένει και η ικανοποίηση από την ζωή και το βιοτικό επίπεδο. Επιπλέον, συνέπεια της σταθερής οικονομικής ανάκαμψης που λαμβάνει χώρα μετά το 2013 είναι και το γεγονός ότι περισσότεροι πολίτες αναφέρουν πλέον ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τις καθημερινές τους ανάγκες, καθώς και ότι τα αισθήματα κοινωνικού αποκλεισμού παρουσιάζονται μειωμένα.

Η ελληνική ταυτότητα και οι ταυτότητες: Ο σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, η εξουσία και η κοινωνία των πολιτών

Την ίδια στιγμή που ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας «εκκαθάριζε» την ταυτότητα των Παλαιστινίων από «πεπαλαιωμένα», «αντιεκσυγχρονιστικά» και «μισαλλόδοξα» στοιχεία όπως τα -εκπεφρασμένα και σε αποφάσεις του ΟΗΕ- δικαιώματά τους στην κατεχόμενη από τους Ισραηλινούς Ιερουσαλήμ, μια άλλη ταυτότητα συντάραξε την πολιτική σκηνή: πρέπει να αναγράφεται ή όχι το θρήσκευμα στην ταυτότητα; πρέπει να ακολουθήσουμε και εμείς τα άλλα «πολιτισμένα» κράτη και να «εξωπετάξουμε»[1] όλα αυτά τα κατάλοιπα του παρελθόντος έτσι ώστε «να μην είμαστε επιτέλους μόνοι μας» -όπως ανέκραζε μετά την είσοδό μας στην ΟΝΕ δημοσιογράφος γνωστού συγκροτήματος- και να συμμετέχουμε και εμείς στην χορεία των νηφάλια βομβαρδιζόντων νέων υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;

Πιστεύω ότι το θέμα ποσώς έχει να κάνει με την προάσπιση των ατομικών δικαιωμάτων. Πέραν από ένα μικρό κύκλο επιστημονίσκων, οι οποίοι ακριβώς λόγω του ότι δεν τολμούν να τα βάλουν με την εξουσία στα μεγάλα θέματα του συντάγματος -Τι γίνεται για παράδειγμα με την προστασία του περιβάλλοντος και τους Ολυμπιακούς; Τι γίνεται με την διάλυση του κοινωνικού κράτους και την καταδίκη σε φτώχεια του ενός τετάρτου τουλάχιστον των Ελλήνων;  ην συγκέντρωση της έκφρασης μέσω του τύπου σε λίγα χέρια;- βρίσκοντας έτσι την ευκαιρία της προβολής τους από τα ΜΜΕ, το ζήτημα των ταυτοτήτων είναι άμεσα συναρτώμενο με την προετοιμασία του εδάφους για την εφαρμογή των νέας, περιφερειακής θέσης της Ελλάδας στην νέα τάξη πραγμάτων.

Η αφύπνιση της εθνικής συνείδησης

του Κωνσταντίνου Γεώρμα

Περιοδικό Εσείς,

Νέα Υόρκη, Τεύχος 124,

18 Σεπτεμβρίου 1993

Διάχυτη είναι η δυσφορία που επικρατεί σε μεγάλο μέρος του κόσμου για τη συνεχή αναβλητικότητα, τα παρασκήνια, τις κινήσεις της αντιπολίτευσης, εν ολίγοις τα εκλογικά παιχνίδια που παίζονται γύρω από το θέμα των Σκοπίων. Οι πολιτικές κινήσεις και προτάσεις γύρω από το ζήτημα φαίνεται να στοχεύουν περισσότερο στο τι εντυπώσεις θα προκαλέσουν στο εκλογικό σώμα, παρά στην ουσία του ζητήματος.

Πραγματικά, όσον αφορά τη διαχείριση των εθνικών κομμάτων από κόμματα και πολιτικούς, έχει γίνει πια φανερό ότι αν σαν έθνος περιμένουμε από αυτούς να τα διαχειριστούν με εντιμότητα και προοπτική, τότε θα παραμένουμε «προδομένοι» και θα καταλήγουμε στον δρόμο της ιδιώτευσης. Αν, όμως, κόμματα και μέσα επικοινωνίας διακρίνονται από αδυναμία αντιμετώπισης των εθνικών θεμάτων, υπάρχει ένα στοιχείο αισιοδοξίας: η κινητοποίηση του κόσμου.

Οι μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Νέα Υόρκη και οι εκατοντάδες μικρότερες αλλά ίδιας σημασίας, καταδεικνύουν ότι ο λαός φαίνεται αποφασισμένος, για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση, να πάρει τις τύχες στα χέρια του.

Μεταπολίτευση: η εποχή των λωτοφάγων